Wanneer men een website bezoekt, wordt men quasi altijd geconfronteerd met foto’s. Die foto’s spelen vanuit het marketing aspect een belangrijke rol om de aandacht van de bezoeker te bewaren. Toch is het ook van belang om daarbij het juridische luik niet uit het oog te verliezen. Een foto valt nl. al vrij snel onder de noemer van ‘auteursrechtelijk beschermde werken’.
In deze blog zetten we uiteen waar u op moet letten wanneer u foto’s op uw website wil plaatsen.
Wanneer valt een foto onder de bescherming van het auteursrecht?
Een foto is pas auteursrechtelijk beschermd indien er twee voorwaarden voldaan zijn: enerzijds moet de foto in een concrete vorm vervat zijn en anderzijds dient ze origineel te zijn.
De originaliteitsvereiste houdt in dat de foto een persoonlijke stempel van de fotograaf heeft. Dit kan heel breed worden opgevat en gaat van de belichting, de opnamehoek tot het moment van opname. Gezien de invulling van die voorwaarde heel ruim is, is het principe is dan ook dat elke foto auteursrechtelijk beschermd is.
Als je gebruik wil maken van een foto – dewelke auteursrechtelijk beschermd is – dien je hiervoor de toestemming te krijgen van de fotograaf én moet je de naam van de fotograaf vermelden. Als je die toestemming hebt, dan geldt die toestemming enkel voor jou. Belangrijk om hierbij nog op te merken is dat er ook zoiets geldt als ‘eerbied voor de integriteit van het werk’. Dit betekent dat je de foto niet zomaar mag bewerken.
Het basisrecht
Het basisrecht is de vergoeding die toekomt aan de auteur indien je de toestemming hebt om zijn/haar foto op je website te plaatsen. Deze vergoeding kan contractueel bepaald worden, maar in de praktijk wordt er veelal gebruik gemaakt van de ‘SOFAM – tarieven’. Dit kan worden vergeleken met de SABAM-tarieven. De hoogte van de SOFAM – tarieven varieert afhankelijk van de soort website, formaat van de foto en de duur van het gebruik van de foto.
Forfaitaire schadevergoeding bij inbreuk
Je begaat een auteursrechtelijke inbreuk indien je tóch een foto op je website plaatst zonder de toestemming. In dat geval heeft de auteur recht op een schadevergoeding. Deze schadevergoeding wordt meestal forfaitair begroot, waarbij de rechtbank – in het geval de zaak niet in der minne kon geregeld worden – de SOFAM-tarieven vaak als richtlijn zal gebruiken bij de begroting.
De rechtspraak is het erover eens dat die schadevergoeding minstens gelijk moet zijn aan het basisrecht, de vergoeding die men sowieso verschuldigd was indien men de toestemming had verkregen. Toch zijn er ook rechters die vinden dat er in geval van een inbreuk een bijkomende schadevergoeding moet worden toegekend. De SOFAM lijst voorziet zelf in verhogingen tot 300% van het basisrecht.
Het recht op afbeelding: nog een stapje verder
Indien op een foto een persoon herkenbaar wordt afgebeeld dan speelt er naast het auteursrecht nog een bijkomende bescherming nl. het recht op afbeelding. Als je zo’n foto wil gebruiken dan heb je naast de toestemming van de fotograaf ook de toestemming van de persoon nodig die herkenbaar in beeld staat.
Hierop is wel een uitzondering voorzien indien het gaat om:
- Een panoramafoto van een publieke plaats
- Een parodie of satire
- Een menigte
- Publieke figuren in hun publieke leven én voor informatieve doeleinden
De toestemming kan steeds worden herroepen. Deze herroeping geldt enkel naar de toekomst toe.
In geval van een inbreuk op het recht op afbeelding zal de persoon in kwestie veelal de verwijdering van de foto eisen. Een schadevergoeding zal in die gevallen meestal beperkt blijven tot een morele schadevergoeding van de symbolische 1 euro.