Het KB voert een tijdelijk alternatief (tussen 24 april en 17 mei 2020) in voor de procedure van gerechtelijke reorganisatie (GRP). Op die manier wil men een overbelasting van de rechtbanken tegengaan. Bovendien worden de ondernemingen ook beschermd indien ze nieuwe schulden niet kunnen betalen daar waar de GRP enkel een opschorting voorziet van oude schulden. De ondernemingen die erg te lijden hebben onder de financiële crisis veroorzaakt door COVID 19 krijgen een adempauze en er wordt een ‘wapenstilstand’ gecreëerd tussen bedrijven. Tegelijkertijd is het de bedoeling dat ondernemingen die wel kunnen betalen, dit ook effectief doen.
Welke maatregelen?
- Net als bij de GRP wordt de mogelijkheid voor de schuldeiser om bewarend en uitvoerend beslag op roerende goederen te leggen, opgeschort. Er geldt ook een verbod om middelen tot tenuitvoerlegging aan te wenden of voort te zetten. Anders dan in de GRP valt het bewarend en uitvoerend beslag op onroerende goederen buiten deze regeling. Ook het beslag op zeeschepen valt buiten het toepassingsgebied. In het licht van het waarborgen van de continuïteit van de onderneming lijkt het ook logisch dat de opschorting in toepassing van het KB nr. 15 ( net als bij de GRP) ook geldt voor het beslag onder derden aangezien het daarbij gaat om goederen die in se toebehoren aan de onderneming.
- De opschortingsregeling van KB nr. 15 is van toepassing op alle schulden en interesten. Hieronder vallen ook de schulden die zijn opgenomen in het reorganisatieplan en die gehomologeerd zijn voor of na 24 april 2020 en waarvan een betalingstermijn vervalt tussen 24 april 2020 en 17 mei 2020. Alle andere betalingstermijnen die volgen, worden met dezelfde periode verlengd zelfs indien dit tot gevolg heeft dat de maximumtermijn van 5 jaar van een herstelplan wordt overschreven of de termijn van maximum 24 maanden na de indiening van het verzoekschrift dat bijzonder bevoorrechte schuldeisers moeten betaald worden.
- Net als bij de GRP kan een schuldeiser niet aandringen op een faillietverklaring, gerechtelijke ontbinding of een gedwongen overdracht onder gerechtelijk gezag. Het KB doet daarbij geen afbreuk gedaan aan de verdachte periode van 6 maanden die het faillissementsvonnis voorafgaat. De opschortingsperiode is van korte duur en zal meestal vallen in die verdachte periode indien een faillissement onafwendbaar blijkt. Indien de opschortingsregeling toch méér dan 6 maanden voor het faillissement zou vallen, kan eventueel misbruik worden aangepakt met de faillissementspauliana.
- De verplichting om het faillissement aan te vragen binnen de 30 dagen nadat de staking van betaling vaststaat, wordt ook opgeschort. Een onderneming mag steeds het faillissement aanvragen maar hij is er niet toe verplicht. In het kader van de GRP is het ook mogelijk om de bescherming van de rechtbank aan te vragen tegen de schuldeisers indien men zich in staat van faillissement bevindt.
- Overeenkomsten zullen tot en met 17 mei (tenzij de termijn van de maatregel wordt verlengd) niet kunnen ontbonden worden wegens wanprestaties die veroorzaakt worden door de coronacrisis. Dit ontneemt de schuldeiser echter niet het recht om zijn eigen prestaties op te schorten of om beroep te doen op zijn retentierecht. Ook de Wet op de Financiële zekerheden blijft onverkort van toepassing. Een gelijkaardige bepaling is opgenomen in de wetgeving inzake GRP.
Misbruik wordt beteugeld door de Voorzitter van de ondernemingsrechtbank zetelend zoals in kort geding.
Het principe blijft dat ondernemers die kunnen betalen, effectief hun openstaande schulden moeten betalen en liefst nog sneller dan anders. Enkel ondernemers die door de huidige financiële crisis hun schulden niet kunnen betalen, zouden overeenkomstig deze maatregel beroep mogen doen op deze tijdelijke opschorting van betaling.
Daarom wordt voorzien dat, indien een ondernemer vermoedt dat zijn schuldenaar de maatregel misbruikt, hij de voorzitter van de ondernemingsrechtbank zetelend zoals in kort geding kan vatten, om toch de toelating te krijgen om vb. beslagmaatregelen te treffen.
De criteria die de Voorzitter hierbij hanteert zijn:
- de vraag of ten gevolge van de Corona-crisis de omzet of activiteit van de schuldenaar sterk gedaald is,
- of er volledig of deels beroep gedaan is op tijdelijke of volledige werkloosheid en
- of de overheid bevel heeft gegeven tot sluiting van de onderneming van de schuldenaar.
- pogingen tot overleg tussen schuldenaar en schuldeiser, alsook met pogingen tot het verkrijgen van nieuwe kredieten.
De Voorzitter hanteert het proportionaliteitsbeginsel. Hierbij worden de belangen van beide partijen tegenover elkaar afgewogen.
Een ondernemer mag het recht niet in eigen handen nemen en een beslagmaatregel gelegd vanaf 24 april 2020 is nietig.
Een kritische kanttekening is hier aan de orde. De maatregel is op 24 april ingevoerd om 3 weken van kracht te zijn. Indien gedurende deze beperkte periode een schuldeiser zich tot de Voorzitter moet wenden om toch de toelating te krijgen om beslag te leggen in het kader van een tegensprekelijk debat, is er pas een uitspraak nadat de maatregel niet meer van toepassing is. Bovendien is bij een beslagmaatregel waarvoor eerst de toelating moet gevraagd worden in het kader van een tegensprekelijk debat elk verrassingseffect weg, zodat de kans groot is dat de beslagmaatregel een slag in het water is.
Er is dus de facto een betalingsmoratorium voor elke onderneming voor al zijn schulden tussen 24 april 2020 en 17 mei 2020.
Er is reeds aangekondigd dat de duurtijd van de maatregelen kan verlengd worden maar dit is niet zeker en het is ook niet duidelijk in welke mate.
Vergelijking met de gemeenrechtelijke procedure tot opschorting van betaling (GRP)
De procedure gerechtelijke reorganisatie is een evenwichtig en in detail uitgewerkte procedure waarbij de onderneming die aan de ondernemingsrechtbank bewijst dat zij wel degelijk een toekomst heeft en in de toekomst rendabel kan zijn maar tijdelijk haar schulden niet kan betalen, beschermd wordt tegen haar schuldeisers voor een periode van een periode van initieel maximum 6 maanden (in de praktijk meestal 4 maanden).
In het kader van een procedure gerechtelijke reorganisatie met het oog op een collectief akkoord (meest toegepast), zal tijdens de periode van opschorting de onderneming in moeilijkheden een herstelplan opstellen waarin ook wordt voorzien op welke wijze de komende 5 jaar zij haar oude schulden zal afbetalen. Er kan een schuldvermindering tot 80% worden voorgesteld aan de schuldeisers maar de onderneming in moeilijkheden kan evengoed verkiezen om de schuldeisers 100% te betalen. Het herstelplan is maar goedgekeurd als een dubbele meerderheid van schuldeisers het plan goedkeurt en als de ondernemingsrechtbank het plan homologeert. Dit laatste kan enkel indien het herstelplan niet discriminerend is en er geen regels van openbare orde worden geschonden.
Schuldeisers kunnen in de procedure tussenkomen en eventueel misbruik aankaarten bij de ondernemingsrechtbank die met hun opmerkingen rekening zal houden bij het nemen van haar beslissing.
Vanaf dat de onderneming in moeilijkheden beschermd is tegen haar oude schuldeisers moet zij wel haar nieuwe schulden betalen. Schuldeisers van oude schulden kunnen geen beslag leggen, niet dagvaarden in faling of in vereffening.
Deze procedure beschermt de onderneming in moeilijkheden voor een veel langere periode dan het KB nr. 15, biedt meer garanties tegen misbruik en zorgt er ook voor dat de ondernemingen in moeilijkheden hun schulden op hun eigen tempo kunnen afbetalen.
Het KB nr. 15 biedt immers zeer beperkte bescherming in de tijd en eens de bescherming vervalt, moeten de schulden onmiddellijk integraal betaald worden. Hoe efficiënt is dit?
Voordeel van het KB nr. 15 is wel dat het ook betrekking heeft op nieuwe schulden en dat er geen kosten moeten gemaakt worden om de bescherming te krijgen. De bescherming geldt voor alle ondernemingen.
Wie meer informatie wil over de procedure gerechtelijke reorganisatie, vindt deze hier. U kan ons steeds vrijblijvend contacteren.