Sinds 1 november 2018 is het bewijsrecht voor ondernemers gewijzigd. Blienberg advocaten waarschuwt als partner van de ondernemer alle ondernemers om, indien nodig, TIJDIG facturen te protesteren en er zorg voor te zorgen dat hun boekhouding in orde is.
De boekhouding
Reeds voor de wetswijziging kon een onderneming haar eigen boekhouding aanwenden als bewijsmiddel tegen een andere onderneming. Het was dan echter aan de rechtbank om te oordelen over de bewijswaarde hiervan.
Sinds 1 november 2020 heeft de boekhouding een wettelijke bewijswaarde gekregen i.p.v. een vrije bewijswaarde. De rechtbank kan m.a.w. niet meer vrij oordelen of zij hiermee rekening houdt in haar besluitvorming. De wettelijke bewijswaarde moet echter wel genuanceerd worden. De boekhouding zal enkel verplicht als bewijsmiddel moeten aanvaard worden indien ze als bewijs wordt ingeroepen door de onderneming die ze heeft opgesteld en dat de vermeldingen in die boekhouding overeenstemmen met de boekhouding van de andere onderneming – tegen dewelke men het bewijsmiddel wil inroepen. Indien deze voorwaarden niet zijn vervuld, herneemt de rechter de vrijheid om het bewijs te aanvaarden of niet.
Daarnaast blijft ook nog steeds de mogelijkheid overeind om de boekhouding van een onderneming te gebruiken tegen de onderneming van wie ze afkomstig is. De boekhouding geldt hier dan als buitengerechtelijke bekentenis. Een belangrijk voorwaarde is wel dat de boekhouding niet mag opgesplitst worden ten nadele van die onderneming. In concreto geldt er een verbod op ‘cherry-picking’.
Hierbij is het ook van belang te vermelden de ondernemingsrechter (sinds 2018) uitdrukkelijk de mogelijkheid heeft om maatregelen op te leggen om de vertrouwelijkheid van de boekkundige stukken te vrijwaren. Zo kan de rechter onder meer de toegang tot documenten die bedrijfsgeheimen bevatten (gedeeltelijk) beperken tot (bepaalde categorieën van) personen die hij aanwijst (bijvoorbeeld bedrijfsrevisoren), of deze documenten (gedeeltelijk) onleesbaar laten maken.
De factuur
Voor de wetswijziging leverde de door een onderneming aanvaarde factuur reeds een bewijs op tegen de andere onderneming.
Sinds de inwerkingtreding van het nieuwe bewijsrecht wordt het de bewijswaarde van de factuur verruimd.
Niet betwiste factuur
Een factuur die niet binnen een redelijke termijn door een onderneming betwist wordt, zal nu ook een bewijs opleveren tegen die onderneming en niet alleen de aanvaarde factuur. Dit is eerder een gewoonterechtelijke regel in handelszaken in een wettelijke bepaling gegoten.
Indien een consument haar factuur niet binnen een redelijke termijn betwist dan zal deze niet beschouwd worden als aanvaard tenzij er sprake is van een omstandig stilzwijgen[1].
Vermoeden van overeenstemming
Als een factuur niet tijdig wordt betwist, is er tussen ondernemers ook een wettelijk vermoeden dat de factuur overeenstemt met de onderliggende overeenkomst. Het is wel geen onweerlegbaar vermoeden.
Dit vermoeden van overeenstemming tussen de factuur en de onderliggende overeenkomst geldt nu ook ten aanzien van consumenten die de factuur aanvaard hebben. Het gaat hier echter niet om een wettelijk vermoeden, maar om een feitelijk vermoeden.
[1] Een stilzwijgen dat niet anders kan worden uitgelegd dan een aanvaarding van de factuur. Bv. door nooit te reageren op aanmaningen.